یادداشت های روزانه (55)

دنیا عالم اصغر است و سرزمین وجودی انسان عالم اکبر

عارفان عالم را به دو بخش تقسیم می کنند ، عالم اصغر و عالم اکبر ، به تعبیری دنیای کوچک و دنیای بزرگ . در جمله معروف منتسب به امیرالمومنین علی علیه السلام داریم که فرمود : «اتزعم انک جرم صغیر فیک انطوی العالم الاکبر» ، آیا تو خیال می کنی فقط یک جرم کوچک هستی ؟ در و جود تو عالم اکبر قرار دارد. *
از نظر عرفا دنیا با این همه عظمت عالم اصغر است و سرزمین وجودی انسان عالم اکبر است یعنی این سرزمین حد و مرزش فراتر از دنیاست .
بنابر این در وهله اول باید این سرزمین را شناخت سرزمینی که دربهای بهشت و جهنم از داخل او ست ، سرزمینی که درب توحید از داخل اوست ، سرزمینی که هم قلمرو ملائکه است و هم قلمرو شیطان است . همان سرزمینی که همه موجودات در آن جایگاه ترسیمی و عملیاتی دارند ، سرزمینی که سرعت در آن از قید زمان خارج می شود ، سرزمینی که در حرکت مکانی طی الارض دارد و.....و
در وهله دوم چگونگی نقش ما در باغبانی و کشتزار این سرزمین است . انسان «سرزمینی با این وسعت و با این قدرت و با این عظمت که اگر شناخته شود خداوند شناخته می شود وشناخت حضرت حق منوط به شناخت این سرزمین است ( من عرف نفسه فقد عرف ربه )** بهترین و نافعترین دانشها ومعرفتها تحقیق و تفحص درباره آن است سرزمینی است بسیار حاصلخیز برای هر نوع کشت» در اختیار دارد . در اوان کودکی هر بذری که در آن پاشیده می شود این سرزمین وجودی انسانی به راحتی قبول می کند . شما به دوران ابتدایی و راهنمایی یک دانش آموز نگاه کنید هر چه معلم می گوید به راحتی می پذیرد ، چون سرزمین وجودی اش تهی از هر نوع کشتی است و این سرزمین را در اختیار معلم جهت پاشیدن بذر علوم قرار داده دانش آموز هر نوع بذری را از معلم می پذیرد . چون باغات این سرزمین تهی ازهر علف هرز و حشرات موذی است بذرهای معلم نباید دارای آفت و مسموم باشد . اینجاست که نقش معلم در انتخاب بذرها بسیار مهم است یعنی بذر آلوده آلودگی ایجاد می کند و این سرزمین را تخریب می کند . گفتار و اعمال خانواده در صورت آلوده بودن این سرزمین را تخریب می کند . پیروی از آلودگی های جامعه ، جان (سرزمین ) را آلوده میکند . وقتی که جان آلوده شد ، آلودگی طلب میکند و در اثر گسترش این آلودگی کم کم فضای غالب باغات این جان مملو از هرزه ها و اشجار خبیثه میشود . به مرور ایام آفات متعدد هم که زائیده بذرهای علف هرزهای مزاحم و اشجار خبیثه هستند فضا را برای به بار نشستن یاس وسنبل و اشجار طیب مسدود می نمایند . شرایط سرزمین جان را به جایی می رسانند که همه راههای تطهیر آفت زدایی مسدود است . به تعبیر قرآن ( ختم الله علی قلوبهم وعلی سمعهم و علی ابصارهم غشاوه - بقره:7) یعنی پیامبر هم که استاد الاساتید در این فن است راهی برای ورود و احیاء این سرزمین ندارد . انسانی بر سفره محصولات این سرزمین آلوده تناول میکند و در انتها انسان را از انسانیت خارج و از حیوان پست تر می کند .
مولانا می گوید