پاسخ به سئوالات شرعی (2)

« رد مظالم چیست و چگونه باید پرداخت شود؟
آتگونه که دهخدا در لغت نامه معروفش می گوید
رد مظالم . [ رَدْ دِ م َ ل ِ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) رد مظلمه . در اصطلاح فقه ، مالی که کسی به حاکم شرع دهد بابت دین یا دیونی که بر ذمّه دارد و داین آن معلوم نیست ، خواه داین آن شرع باشدو خواه عامه ٔ مردم ، غالباً این اصطلاح به دیونی اطلاق می شود که متعلق به اشخاص غیرمعین باشد :
وآن تاجری که رد مظالم به ما نداد
مسکن کند به قعر سقر کاروان او.
اما فقهای ما در کتابهای فقهی خود می گویند رد مظالم :منظور حقوق الناس قطعى يا احتمالى است كه صاحب آن دقيقاً شناخته شده نيست، كه با اجازه حاكم شرع یا نماینده او صرف نيازمندان مى شود. و همچنین اموال حرامى است در دست انسان که این اموال را انسان از طریق دزدی یا غصب ، کم فروشی ، یا بی عدالتی به دست آورده است و صاحبان آن را به هيچ وجه نمى شناسد، یا می شناسد و دسترسی به او ندارد و می ترسد عمرش جوابگوی پیدا کردن او نباشد و مدیون بماند یا نمی تواند به ورثه او دسترسی پیدا کند كه بايد با اجازه مجتهد یا نماینده او صرف فقرا گردد.
امیرالمومنین علی علیه السلام در نهج البلاغه می فرمایند : بدانید ظلم سه نوع است:
1- ظلمی که آمرزیده نمی شود
2- ظلمی که رها نمی شود
3- ظلمی که مورد آمرزش قرار می گیرد و مواخذه و بازخواست نمی شود.
اما ظلمی که آمرزیده نمی شود شرک به خداوند متعال است
اما ظلمی که آمرزیده می شود ظلم بنده است به خود در ارتکاب بعضی از خطااهای جزئی و گناهان صغیره
و اما ظلمی که رها نمی شود آن ظلم بعضی از بندگان است به یکدیگر . قصاص کردن در مقابل اینگونه ظلم در روز قیامت شدید است قصاص با کارد و دشنه نیست و شلاق زدن با تازیانه نیست بلکه قصاص به گونهای است که شلاق زدن با تازیانه یا زخم زدن با دشنه در برابر آن بسیار کوچک است . »
فوریه ۲۰۰۹